آیه رضاع

از دانشنامه‌ی اسلامی

آیه 233 سوره بقره/2 را كه به تفصیل به مسأله رضاع و شیردادن نوزادان پرداخته، «آیه رضاع» نام نهاده‌اند.

«وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالاً عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَكُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ»

مادرانی که می خواهند شیر دادن را به فرزندان خود کامل سازند، دو سال تمام شیرشان بدهند خوراک و لباس آنان به وجهی نیکو بر عهده صاحب فرزند است و هیچ کس بیش از قدرتش مکلف نمی شود. نباید هیچ مادری به خاطر فرزندش زیانی ببیند و هیچ پدری به خاطر فرزندش و قیم نیز چنین بر عهده دارد و اگر پدر و مادر بخواهند با رضایت و مشاورت یکدیگر فرزندشان را از شیر بازگیرند مرتکب گناهی نشده اند و هرگاه بخواهید کسی دیگر را به شیر دادن فرزندتان برگمارید، اگر مزدی نیکو و در خورش بپردازید گناهی نیست از خدا بترسید و بدانید که او به کاری که می کنید بصیر و بیناست

[2–233] (مشاهده آیه در سوره)


بر اساس این آیه، حق شیردادن نوزاد در حال شیرخوارگى مخصوص مادر است؛ البته دو سال براى كسى است كه بخواهد دوران شیرخوارگى را كامل كند؛ ولى مادران حق دارند این مدت را كمتر كنند. هزینه زندگى مادر در دوران شیردادن بر عهده پدر است؛ حتى اگر زن را طلاق داده باشد و هیچ یك از پدر و مادر نباید به دلیل اختلاف‌هایشان به نوزاد ضرر برسانند.

پس از مرگِ پدر، ورثه وظیفه دارند هزینه‌هاى مادر را هنگام شیردادن تأمین كنند. پدر و مادر مى‌توانند با توافق یكدیگر، دوران شیرخوارگى نوزاد را كمتر كنند و پدر نمى‌تواند وظیفه شیردادن را به دایه واگذارد، مگر این ‌كه مادر سرباز زند:

پانویس

  1. زبدة البیان، ص‌568‌.
  2. مجمع‌البیان، ج‌2، ص‌586 و 587‌.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص384.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن